1. Oszuści internetowi (phishing)
Jednym z najpowszechniejszych zagrożeń, na które narażeni są seniorzy w sieci, jest phishing – metoda oszustwa polegająca na wyłudzaniu poufnych informacji, takich jak hasła, numery kart kredytowych czy dane logowania do banków. Oszuści podszywają się pod zaufane instytucje (np. banki, urzędy, znane firmy) i wysyłają e-maile lub wiadomości SMS z linkami, które prowadzą do fałszywych stron internetowych. Tam, po wprowadzeniu swoich danych, ofiara zostaje okradziona.
Dlaczego seniorzy są narażeni? Seniorzy, którzy często nie są tak biegli w obsłudze nowoczesnych technologii, mogą łatwiej uwierzyć w autentyczność takich wiadomości. Oszuści wykorzystują fakt, że starsze osoby mogą nie rozpoznawać subtelnych oznak nieuczciwych działań, takich jak błędy ortograficzne, podejrzane adresy URL czy nieznane numery telefonów.
Jak się chronić?
- Zawsze sprawdzaj, czy linki w wiadomości prowadzą do prawdziwej strony internetowej, szczególnie, jeśli dotyczą one płatności lub logowania.
- Unikaj podawania danych osobowych w odpowiedzi na e-maile lub SMS-y.
- Korzystaj z dwuetapowego uwierzytelniania, gdy jest to możliwe, aby zwiększyć bezpieczeństwo swoich kont.
2. Oszustwa związane z ofertami pracy i inwestycjami
Kolejnym niebezpieczeństwem, na które narażeni są seniorzy, są oszustwa związane z inwestycjami i ofertami pracy. Oszuści często obiecują szybkie zyski lub łatwą pracę w domu, co szczególnie kusi osoby starsze, które mogą mieć problemy z zapewnieniem sobie stabilności finansowej na emeryturze. Takie oszustwa często oferują "złote góry" – szybkie pieniądze w zamian za niewielkie inwestycje.
Dlaczego seniorzy są narażeni? Wielu seniorów, zwłaszcza tych, którzy mogą mieć ograniczone źródła dochodów, jest bardziej podatnych na obietnice szybkich i łatwych zarobków. Oszuści często wykorzystują emocjonalny aspekt tych ofert, apelując do poczucia bezpieczeństwa finansowego.
Jak się chronić?
- Zawsze dokładnie sprawdzaj, czy oferta pracy lub inwestycji pochodzi z wiarygodnego źródła.
- Zwracaj uwagę na zbyt obiecujące oferty, które mogą wydawać się zbyt dobre, by były prawdziwe.
- Nigdy nie inwestuj pieniędzy w oferty, które wydają się podejrzane lub wymagają płatności z góry.
3. Oszustwa na portalach społecznościowych (romans, fałszywe profile)
Współczesne media społecznościowe stają się popularnym miejscem do zawierania nowych znajomości, szczególnie wśród osób starszych, które mogą czuć się samotne. Niestety, takie platformy są również wykorzystywane przez oszustów, którzy zakładają fałszywe profile w celu manipulacji starszymi użytkownikami, często oferując im miłość lub przyjaźń w zamian za pieniądze. Tego rodzaju oszustwa, znane również jako „romanse internetowe”, mogą zakończyć się dużymi stratami finansowymi i emocjonalnymi dla seniorów.
Dlaczego seniorzy są narażeni? Starsze osoby, zwłaszcza te, które doświadczyły samotności, mogą łatwiej dać się zwieść oszustom, którzy oferują im "wirtualną miłość" i obiecują szybkie spotkanie, jeśli tylko wyślą pieniądze lub podadzą swoje dane.
Jak się chronić?
- Unikaj dzielenia się swoimi danymi osobowymi lub finansowymi z osobami poznanymi w Internecie, szczególnie jeśli nie masz pewności co do ich autentyczności.
- Zawsze sprawdzaj wiarygodność profilu osoby, z którą nawiązujesz kontakt online.
- Bądź czujny na osoby, które zaczynają prosić o pieniądze lub inne materiały finansowe.
4. Ataki ransomware i złośliwe oprogramowanie
Ransomware to rodzaj złośliwego oprogramowania, które blokuje dostęp do danych na komputerze i żąda okupu za ich odblokowanie. Tego typu ataki mogą być szczególnie niebezpieczne dla seniorów, którzy nie zawsze są świadomi zagrożeń związanych z otwieraniem podejrzanych załączników w e-mailach lub pobieraniem nieznanych plików.
Dlaczego seniorzy są narażeni? Starsze osoby mogą nie być w pełni świadome zagrożeń związanych z klikaniem w nieznane linki lub pobieraniem plików z Internetu. Często mogą nie rozpoznać oznak, że coś jest nie tak z plikiem, na który klikają.
Jak się chronić?
- Zainstaluj oprogramowanie antywirusowe, które pomoże w wykrywaniu i blokowaniu ransomware oraz innych zagrożeń.
- Regularnie wykonuj kopie zapasowe danych, aby w razie ataku na ransomware móc je odzyskać.
- Unikaj otwierania podejrzanych e-maili i załączników od nieznanych nadawców.
5. Nieuczciwe oferty sprzedaży i zakupu online
Seniorzy są również narażeni na oszustwa związane z zakupami i sprzedażą online. Zdarza się, że osoby starsze mogą zostać oszukane podczas transakcji online, na przykład przez fałszywe sklepy internetowe lub przez oferowanie produktów, które nigdy nie zostaną dostarczone.
Dlaczego seniorzy są narażeni? Niektóre osoby starsze mogą nie być w pełni świadome ryzyka, jakie wiąże się z zakupami online, zwłaszcza gdy nie potrafią rozpoznać oszukańczych stron internetowych.
Jak się chronić?
- Korzystaj tylko z wiarygodnych platform zakupowych i sprawdzonych sklepów internetowych.
- Sprawdzaj opinie o sprzedawcy, zanim dokonasz zakupu.
- Zawsze używaj bezpiecznych metod płatności, takich jak karty kredytowe lub płatności przez znane systemy, które oferują ochronę przed oszustwami.
6. Wykorzystywanie zaufania w telefonach i wiadomościach tekstowych (smishing)
Smishing to forma oszustwa, w której przestępcy wysyłają wiadomości tekstowe, które wyglądają jak wiadomości od instytucji finansowych lub innych zaufanych źródeł. Celem jest wyłudzenie informacji osobistych, takich jak dane logowania czy numery kart kredytowych.
Dlaczego seniorzy są narażeni? Niektóre osoby starsze mogą nie rozpoznać subtelnych różnic w wiadomościach, które wyglądają na legalne. Z racji braku doświadczenia w technologii, mogą nie wiedzieć, jak rozpoznać zagrożenie.
Jak się chronić?
- Nigdy nie klikaj w linki zawarte w podejrzanych wiadomościach SMS.
- Sprawdź numer nadawcy i zwróć uwagę na błędy ortograficzne w wiadomości.
- Zawsze weryfikuj prośby o podanie danych osobowych dzwoniąc bezpośrednio do instytucji, która rzekomo kontaktuje się z tobą.
Seniorzy są szczególnie narażeni na różnego rodzaju niebezpieczeństwa w sieci, głównie z powodu braku doświadczenia w zakresie nowych technologii oraz łatwowierności, która może wynikać z samotności lub potrzeby pomocy finansowej. Kluczem do ochrony seniorów przed zagrożeniami jest edukacja – świadomość zagrożeń i przestrzeganie kilku podstawowych zasad bezpieczeństwa mogą znacząco zmniejszyć ryzyko stania się ofiarą oszustów. Regularne szkolenia, wsparcie ze strony bliskich oraz korzystanie z narzędzi ochrony, takich jak oprogramowanie antywirusowe czy aktualizacje systemów operacyjnych, mogą skutecznie pomóc w zapewnieniu bezpieczeństwa seniorów w sieci.
Artykuł napisany przy współpracy z pracownikami All Data Recovery i HDD laboratory